Bavo Defurne over ‘Souvenir’ : ‘Isabelle Huppert heeft me leren vechten’

Een souvenir is een voorwerp dat je helpt om een herinnering beter vast te houden. Meer dan een paar zandkorrels hebben we niet nodig om ‘Noordzee, Texas’ weer voor de geest te halen, de eerste langspeler van Bavo Defurne. En er zijn vele redenen om nu al te verlangen naar de ‘Souvenir’ die Defurne binnenkort in zijn etalage heeft liggen. Want de Franse topactrice Isabelle Huppert, onlangs nog te zien in ‘Elle’ van Paul Verhoeven, speelt de hoofdrol in de tweede langspeler van Defurne. Huppert neemt de rol van Liliane voor zich, een vergeten zangeres die wegkwijnt in een pâtéfabriek. Ze wordt verliefd op de veel jongere bokser Jean, die er als tijdelijke kracht aan de slag gaat. Samen besluiten ze haar comeback te wagen. Huppert die zingt en tussendoor een jongeman versiert, het zijn al redelijk wat motieven om ‘Souvenir’ nu al aan te stippen om een must voor de komende maanden.  ‘Noordzee, Texas’ is een andere reden. En wie ons eerste gesprek met Bavo Defurne leest, zal vast redenen vinden om naar die ‘Souvenir’ te verlangen. En dan hebben we het nog niet eens over ‘Pink Martini’ gehad, het ‘little ochestra’ uit Portland, Oregan, dat voor de filmmuziek zorgt, en eerder een wereldhit scoorde met ‘Sympathique’/ ‘Je ne veux pas travailler’. Maar er is nog wel even tijd. We gaan Bavo nog wel spreken. Want de film komt pas eind dit jaar eerst in Frankrijk uit en pas nadien in de rest van de wereld.

Bavo Defurne himself in zijn Oostende (foto KVdm – Cinevox)

Bavo : “De zaalrelease begint in Frankrijk, dat is sowieso de bedoeling. Omdat het een film is in het Frans, omdat Frankrijk de primaire markt is en omdat er twee Franse sterren in de hoofdrollen zitten.  Maar ik ben heel blij met de Franse releasedatum.  Trots ook. De film opent er op 21 december, in een van de drukste weken van het filmseizoen. Een betere datum kan je je haast niet dromen. Het is een heel romantische liefdesfilm, met een lach en een traan. Een comédie dramatique noemen ze het daar in Frankrijk. Het is geen kerstfilm. Maar er is dan gewoon heel veel volk dat naar de bioscoop gaat.  De verdeler heet ARP Sélection.  En wereldwijd zitten de rechten bij het Franse Pathé. Zij zijn momenteel volop in onderhandeling met distributeurs van over de hele wereld. Ik hoor voortdurend geruchten over interesse hier en daar, maar hoe en wat, dat weet ik voorlopig niet. Ik heb er ook nog geen idee van wie de film in België zal verdelen. Ik weet dat Pathé de film aan verschillende verdelers heeft laten zien en dat er hier en daar gesprekken zijn, maar er zijn nog geen knopen doorgehakt.  Er is nog veel dat ik niet weet.  Vraag me bijvoorbeeld niet in hoeveel zalen hij uitkomt. Daar kan ik nog geen antwoord op geven. De film is trouwens nog niet af. Ik ben nu nog bezig met hem af te mixen. De mensen die de film hebben gezien, hebben eigenlijk nog altijd niet de afgewerkte versie gezien. The finishing touch moet nog gegeven worden.”

 

Maar eigenlijk is het dus een Franse film?

Bavo : “Qua release wel. Doordat de distributierechten in Frankrijk liggen. Maar qua productie is het in de eerste plaats nog altijd een Vlaamse film van Yves Verbraeken en mezelf. Hoewel het budget uiteindelijk zo danig hoog is opgelopen dat er heel veel internationale partners zijn bijgekomen. Er is een belangrijke inbreng uit Luxemburg, uit Frankrijk ook, en er zit  heel veel Waals geld in. Uiteindelijk is het aandeel Vlaams geld uiteindelijk ontgoochelend klein.  Het VAF steunt ons, maar voor de rest hebben we hier niet zoveel financiële partners gevonden. Maar officieel is het dus een Vlaamse film, met steun van een aantal coproducenten uit tal van verschillende streken.We hebben voornamelijk in Luxemburg gedraaid en één weekje in Luik. Er werd uiteraard heel veel Frans gesproken tijdens de opnamen, maar de mensen waar ik het meest mee te maken had, waren toch Vlamingen. Dat was in de eerste plaats Yves, mijn producer, en dan Kurt Vervaeren, mijn eerste assistent, eigenlijk een doorgewinterd tv-regisseur die voor één keer terug de functie van assistent op zich genomen heeft.  En ook mijn script-girl, dat is een beetje een onderschatte job, maar dat is iemand die de hele tijd op een paar centimeter van je af zit,  en die samen met mij voortdurend op die monitor keek. Dat was een Vlaamse, die weliswaar in Luxemburg woont.  Ellie… euh… Ellie de scriptgirl.”

“Uiteindelijk zit er ontgoochelend weinig Vlaams geld in de film.”

 

“En onder de acteurs zit er onder meer een Oostendenaar : Jan Hammenecker.  Het is dus eigenlijk een redelijk Oostendse film (lacht). Jan woont al heel lang in Brussel. Hij speelt de vader van het mannelijk hoofdpersonage. En hij heeft zoals zijn zoon al lang een crush op het personage van Isabelle Huppert. Hij speelt ook in het Frans. Jan is bijna een ex-pat, hij is bekender in Frankrijk en Wallonië dan hier. Ik heb echt wel mijn best gedaan om Vlaams talent aan het werk te zetten waar dat kon. Rekening houdend met de hele complexe coproductie-structuur natuurlijk. Zo zit ook Johan Leysen erin, nog een man die een crush heeft op ons hoofdpersonage, op Lilianne. Hij speelt haar ex. En doet dat super goed. Het is heel fijn om een aantal Vlaamse mensen van topniveau aan boord te hebben. Het probleem met Isabelle is dat ze zodanig goed en geniaal is, dat het heel moeilijk is om daar andere acteurs bij te zetten, omdat ze iedereen van het scherm dreigt te spelen. Je moet dus echt mensen gaan casten die ook op heel niveau bezig zijn. En zo kom je bij mensen als Jan Hammenecker en Johan Leysen uit.”

“Het is geen kommer-en kwelfilm, dus geen film waarvoor festivals in rij staan.” 

En mik je met de film op festivals?  Of is het geen festivalfilm?

 

Bavo : “Jawel. Ik denk wel dat het een festivalfilm kan zijn. Het is geen kommer-en kwelfilm, dus geen film waarvoor de festivals in rij staan. Het gaat niet over vluchtelingen, niet over mensen die geen uitzicht hebben op een toekomst.  Op festivals zie je vaak dat de hete hangijzers worden aangekaart. Dat is niet het geval in ‘Souvenir’. Maar je kent mijn manier van filmen. Wat ik te vertellen heb, breng ik op een visuele en niet-realistische manier, als een gestileerd sprookje. En misschien staan niet alle festivals daar voor open. Mijn films hebben een unieke stijl. Maar ook daar is het afwachten hoe Pathé met die festivals onderhandelt. Ik weet voorlopig nog heel weinig. Wat ik wel weet is dat er één festival is dat de film al geselecteerd heeft, en dat is Angoulême. Dat is een festival van de Franstalige film en ‘Souvenir’ zit er in de competitie van tien films. Dat festival gaat er prat op Franse films te ontdekken en op de kaart te zetten. Zo beweren zij ‘Intouchables’ te hebben ontdekt en nog enkele van die hele grote kaskrakers. Ik weet dat mijn verdeler superenthousiast was over het feit dat Angoulême de film wilde nemen. Ik moet zelf zeggen dat ik het festival niet kende en dat ik, in Oostende wonende, niet zo op de hoogte ben van de dingen waarvoor de Fransen enthousiasme kunnen opbrengen. Maar ik vertrouw hen.  ARP Sélection is best een grote verdeler, dus als die mensen opgetogen zijn met die selectie, dan denk ik dat ik hun enthousiasme mag delen.”

 

Paté met Huppert (foto Fabrizio Maltese)

Maar zij hebben de film gezien? Of toch in de staat dat hij is.

 

Bavo : Jaja, en ze waren heel enthousiast. Ik was bijzonder zenuwachtig voor die visie.  Ik zeg het : er moeten nog een paar kleine aanpassingen gebeuren. En ik ben ook die Franse toestanden niet echt gewoon. Bij ‘Noordzee, Texas’ was de eerste visie vrij simpel : Yves en ik deden zelf de productie en verder was er alleen het VAF. Dus als Yves blij was en Pierre, en ik zelf natuurlijk, dan waren we klaar. Maar dit is zo’n complexe coproductie. Op de eerste visie kreeg ik te maken met mensen die ik alleen ken van ze heel deftig een handje te schudden. Dus het was best wel griezelig om hen mijn film te tonen.  Ze gingen allemaal in van die lederen zetels zitten, ergens in een privé-cinemaatje in Parijs. Isabelle heeft ook haar eigen cinema, ergens in le sixième arrondissement. Daar zijn we dan ook al met haar en haar agent en haar man, in haar cinema gaan zitten. Dat is een hobbyproject van haar zoon of zo. Dus ik was zelf nogal onder de indruk van die screening. Meteen na afloop heerste er een doodse stilte.  Er hing ook nog geen aftiteling aan de film, dus was er opeens niets meer.  Een spannend moment.  Tot opeens één van die Franse madammen omhoog schoot : ‘Mais c’est formidable!  Le Douglas Sirk belge est né’ En een andere nam over : ‘Le Todd Haynes belge!’  En de grote coryfeeën passeerden allemaal de revue.  : ‘L’Almodovar flamand!’ En na die visie hebben ze toen hn releasestrategie aangepast, overeenkomstig hun enthousiasme.”

 

 ‘Mais c’est formidable! Le Douglas Sirk belge est né’  

 

En Isabelle Huppert zelf?

 

Bavo : “Zij heeft me een sms gestuurd met een gelijkaardig bericht : ‘le film est formidable’.  Ze had nog wel enkele kleine opmerkingen, maar ze is dan ook een echte controlefreak.  Geen probleem, ik ben dat ook. Maar als je zo een hoop controlefreaks samen op een set zet, dan merk je wel dat er wederzijds respect is, maar de combinatie brengt ook behoorlijk wat spanning met zich mee. Ik probeer altijd mijn best te doen. En Isabelle heeft me altijd wel gesteund en verdedigd tijdens het proces. Maar voor de rest was ze vooral heel erg bezig met haar personage. Dat was wel heftig. Je moet weten dat ik tot nu toe voornamelijk met pubers werkte, jongens en meisjes die leren acteren. Met jongens van veertien jaar kan je eens in de kring gaan zitten en een praatje maken.  Ze hebben ontzag voor wat je zegt.  Alles wat Bavo zegt is waar.  Terwijl er nu momenten waren dat ik dacht :  Alles wat Isabelle zegt is waar (lacht). Die heeft bepaalde reflexen die zeer verrassend zijn. Die is niet één op één. Die kan met enorm interessante suggesties uit de hoek komen. Die gaat nooit zomaar één laag spelen. Ze steekt er altijd verschillende lagen in. Heel erg precies ook. Ik denk dat ik een betere regisseur ben geworden door het proces.  Ik ben wel moe. Want het heeft enorm veel energie gevraagd. Het was zeer heftig. Ze is een echte pitbull. Ze bijt zich in alles vast. En ze kan heel hard uit de hoek komen.  Alles in functie van het resultaat. Ze heeft me ook wel leren vechten (lacht).”

Tot nu toe stond ik op de set met mensen die dachten : Alles wat Bavo zegt is waar.  Maar nu waren er momenten dat ik dacht : Alles wat Isabelle zegt is waar.

© Fabrizio Maltese

Ze gaat recht op haar doel af.

Bavo : “Jaja. Ze had redelijk snel voor het project gekozen. Ze had het scenario gelezen, ze had mijn films gezien, ze wou het doen. We hebben alleen een gesprek vooraf gehad waarin ze wou vernemen hoe ik met mijn acteurs werkte en hoe ik die film wou aanpakken, en ik heb het haar uitgelegd en blijkbaar overtuigd. Maar als ze het wil doen, dan wil ze ook dat het perfect is. Ze houdt constant de boog gespannen. Ze kiest echt voor een film en een regisseur, denk ik wel. Een film als ‘Souvenir’ hoeft ze niet te doen hé. Wat betekent een Vlaamse lowbudgetfilm voor haar. Ze heeft echt wel geld en aanbiedingen genoeg om zo’n aanbieding te weigeren. Voor ons was dit een duur project, voor haar is het lowbudget. De films die ze gewoonlijk doet kosten doorgaans dubbel zoveel als de mijne. Of veel meer.”

 

Hoeveel is dat dan?  Kan je daar een cijfer op plakken?

 

Bavo : “Goh. Is dat nergens gepubliceerd (lacht)?  Ik weet het niet precies, met al die taxshelter en zo is het een complexe rekening. Ik zou het eens moeten vragen aan Yves.  Ik vermoed dat hij toch drie keer zoveel heeft gekost als ‘Noordzee, Texas’. Denk ik.

 

En hoeveel heeft ‘Noordzee, Texas’ gekost?

 

Bavo : “Ik weet het niet heel exact.  Het was zelfs nog onder het miljoen. Terwijl deze over de drie zit. Denk ik. Maar ik ben het niet zeker. Wacht, ik zal het eens vragen aan Yves. (Even later). Hij wil het je niet zeggen. Hij zegt : ‘Veel meer dan ‘Noordzee, Texas’ en veel minder dan een doorsnee Isabelle Huppert-film’ (lacht).”

 

© Fabrizio Maltese

Is dat dan veel meer dan een doorsnee Vlaamse film?

 

Bavo : “Nee, uiteindelijk niet. Vermoedelijk kan je de film klasseren bij de wat duurdere Vlaamse films van tegenwoordig. Maar de deden het nog altijd met bescheiden middelen.  Wij hadden bijvoorbeeld 30 draaidagen. Dat is nog altijd heel weinig.  Bij ‘Noordzee, Texas’ hadden we er 24. Nu waren het er zes meer, maar eigenlijk had ik er wel nog wat meer kunnen gebruiken. Want dit keer werkte ik onder meer met honderden figuranten, met liedjes, met choreografieën.  Make-up, kostuums, dat vraagt allemaal zoveel tijd dat je aan het einde van de rit merkt dat alles nog sneller moet dan voorheen.  Ja, het was weer een avontuur. En dat betekent ook dat we voortdurend keuzes moesten maken,  prioriteiten stellen ook.”

 

Zingt Huppert ook zelf?

 

© Fabrizio Maltese

Bavo : “Jaja, absoluut, ze zingt zelf.  Ze was daar heel erg mee bezig. Isabelle is het soort actrice dat zich niet zozeer aan het personage geeft, maar dat het personage opeist voor zichzelf. Het is een beetje raar gezegd, maar ze maakt het personage tot zichzelf. Ze spreekt ook over haar personage als zijnde ‘ik’. Dus voor haar zou het ook ondenkbaar zijn om de songs door iemand anders te laten inzingen. Ze heeft speciaal voor de film leren zingen. En ook leren dansen. We hebben 2 choregrafen met haar aan het werk gezet, twee zangcoaches ook, met het gevolg dat ze, wanneer ze niet aan het acteren was, in haar trailer zat om liedjes en dansjes te repeteren en in te studeren. Soms was ze in haar hotelsuite nog tot één uur aan het oefenen. Het gebeurde dat ik al in bed kroop en dat Isabelle Huppert voor mijn film nog één of ander heel ingewikkeld armbewegingetje aan het oefenenen was. Zie je, het is een zeer veeleisende vrouw, maar ze eist ook enorm veel van zichzelf. Op de set zei ze heel dikwijls : ‘Bavo, mag ik dat eens opnieuw doen?  Ik denk dat ik het beter kan.’  Ze vraagt extra takes omdat ze vindt dat het nog niet perfect is. Ik gun haar dat dan wel. Want ik vind niet dat je een acteur in onzekerheid van de set kunt wegsturen. Dat wreekt zich toch. Alles moet altijd beter. Het is een werkpaard.  Zij wilde echt die dansende zangeres zijn die werkelijk een jongeman kon charmeren en verleiden.  En daar heeft ze zich dan ook ten volle voor ingezet. En inderdaad, het is een heel ontroerend koppel. Je stelt je niet de vraag : oei, is er niet een erg groot leeftijdsverschil? Dat is er natuurlijk wel, maar ze heeft zich zo in de rol ingeleefd, dat je heel snel mee bent in het verhaal.”

Check Also

Luc Vrydaghs over ‘Thank God For The Gift’!

In zijn documentairefilm ‘Thank God For The Gift’ gunt Luc Vrydaghs ons via een geweldige …