Cinevox Le cinéma vu par les belges
U bent vrij om eens een ander soort film te bekijken
Terwijl bioscopen tegenwoordig naar alternatieve content zoeken om het publiek te laten betalen voor kijkvoer dat van de modale filmervaring afwijkt, zijn er door de vele vertoningsmogelijkheden buiten de bioscoop ook alsmaar meer mensen die zoeken om met weinig geld ook films af te leveren die soms best ambitieus zijn. Het bekendste voorbeeld van het soort buitenbeentjes waar de filmbranche alleen maar beter van wordt is natuurlijk Robert Rodriguez, die op zijn eigen manier experimenteerde en niet de geijkte paden volgde en zonder middelen in staat bleek om films af te leveren die vaak veel indrukwekkender waren dan die van zijn collega’s die over veel grotere budgetten beschikten. We willen maar zeggen : er is niet één weg, er zijn er vele. (links op de foto schrijver Robert Hancock, rechts Pieter-Jan Ardies)
Nemen we bijvoorbeeld Pieter-Jan Ardies. Opgegroeid in Nieuwpoort als middelste van 3 broers, en na zijn studies Communicatiebeheer en Pers&Voorlichting uiteindelijk in 1999 zonder diploma in Jabbeke begonnen als monteur voor bedrijfsfilms, reclamespots en regionale TV. Een jaar later, in 2000, begon hij als freelance monteur te werken en begon op zoek te gaan naar dingen die hij echt graag deed. ‘Ik ben altijd heel erg ambitieus geweest,’ zegt hij. Maar de droomfase leek voorbij toen eind 2009 zijn vriendin zwanger bleek en hij de verantwoordelijkheid als een hete adem in zijn nek waardoor hij nog harder ging werken als freelancer. Het gevolg was dat hij eind 2010 redelijk uitgeblust was. ‘Ik had heel veel lange dagen gewerkt, enkel vrijaf genomen voor mijn huwelijk en mijn dochter amper gezien en dus besloot ik te stoppen met freelance werk en te leven van mijn eigen films,’ zegt hij nu. Hij begon dus aan een film die toepasselijk ‘Freedom’ moest gaan heten. Een Engelstalige titel, want hij moest zijn film internationaal kunnen verdelen om er iets aan te verdienen. Eind 2012 kwam ook zijn zoontje ter wereld. En intussen maar nadenken over ‘vrijheid’.
‘Freedom’ is uiteindelijk een soort documentaire geworden, waarin hij op zoek gaat naar
zijn vrijheid. Hij trekt in het zog van enkele gerenommeerde schrijvers naar Egypte en ontmoet er mensen die allemaal aan dezelfde ziekte lijden : ze willen niet langer meedraaien in de ratrace. Het verhaal neigt bij momenten naar esoterisch gewauwel, maar er zitten waardevolle gedachten in. En vooral : straf dat je als individu erin slaagt om met eigen middelen en helemaal in je eentje een film te maken die goed genoeg is om hem als koopwaar aan te bieden. Pieter-Jan Ardies klopte bij ons aan en omdat zijn verhaal best fascinerend was, was onze drang om te weten te groot om geen vragen te stellen. Voor we het wisten hadden we een interview.
Hoe heb je de film gefinancierd?
‘Enerzijds had ik het geluk genoeg financiële ruimte te hebben om mezelf een (paar) jaar tijd te geven. Anderzijds heb ik alles zelf gedaan zodat de film mij los van de tijd niets hoefde te kosten. Bovendien vond ik het erg belangrijk om onafhankelijk te kunnen werken. Ik wenste me zowel inhoudelijk als qua productiewijze tegenover niemand te verantwoorden. Daarom heb ik geen overheidssteun of financiële partners gezocht. Robert Rodriguez (‘El Mariachi’, ‘Desperado’, ‘Sin City’, …) is voor mij een inspiratiebron voor wat betreft het maken van no-budget films. De extra’s die hij aan zijn DVD’s toevoegt zijn in dat verband oneindig interessant en inspirerend. Hij is volgens mij de grootste ‘indy’ filmmaker. Zijn motto: ‘If you want to learn how to make films, make one!’ Tenminste, dat is de vrije interpretatie van wat ik van zijn betogen onthouden heb. Ik herinner me ook een interview op Radio1 met Lucas Vander Taelen toen hij intendant was van het VAF waarin hij zei dat het in Vlaanderen onmogelijk is om zonder het VAF films te maken. Ik dacht toen onmiddellijk dat ik ooit het tegendeel zou bewijzen…’
Is ‘Freedom’ volgens jou een documentaire?
‘Goeie vraag. Voor mij hoeven de dingen niet in hokjes geplaatst worden, maar ik besef wel dat mensen daar nood aan hebben. Ervan uit gaand dat er 3 grote “genres” zijn, nl langspeelfilm, kortfilm en documentaire denk ik dat mijn film bij documentaire hoort maar zich daar niet echt thuis voelt. Het genre documentaire impliceert een soort “waarheidsdocument” en streeft als het ware naar autoriteit. Documentairemakers gaan op zoek naar de waarheid of nemen een duidelijke stelling in. Voor mij is dit eigenlijk niet echt van belang. Ik hoef geen gelijk te hebben ten opzichte van andere meningen. Ik heb geen boodschap aan autoriteit, want dat staat voor mijn part niet per definitie gelijk aan waarheid. Voor mij persoonlijk wil ik wel op zoek gaan naar de zuiverst mogelijke vorm van waarheid. Maar ik wens die niet met hand en tand te verdedigen! Iedereen heeft recht op zijn mening en dat wil ik respecteren. Ik kom uit een familie waar gelijk hebben een thema is en ik leef in een land waar er volgens mij enorme hoeveelheden geld verspild worden aan oeverloos gepalaver en de flauwe afkooksels ervan. Dat is de reden waarom ik mijn film begin met de zin “niemand hoeft mij te geloven”. Toch hou ik heel erg van wiskunde en fysica. Van bewijsbare heldere zuiverheid. Ik heb voor mezelf “ontdekt” dat geometrie een soort toegangspoort vormt die tot de psyche van de mens leidt. Niets boeit mij meer dan de mens, de Aarde en het leven.”
Wat wil je bekomen met deze film?
‘Ik hoop mensen te inspireren en er genoeg mee te verdienen om samen met mijn vrouw mijn gezin te onderhouden.’
Je volgt vooral twee figuren, Graham Hancock en Robert Bauval. Waarom zij? Er zijn andere auteurs, filosofen, vrijheidsstrijders die misschien veel beter geplaatst zijn om ons te vertellen wat vrijheid is.
‘“Freedom” is een “no-budget” film. Ik heb een onvoorbereide beslissing genomen om een film te maken. Ik ben in een stroom gesprongen en heb meegepikt wat er op mijn weg kwam. Graham Hancock is een auteur die me bijzonder boeide in de periode dat ik veel boeken las (2000-2005). Ik herontdekte hem eind 2010 via podcasts. 
In één ervan gaf hij zijn emailadres weg. Ik ben erop ingegaan en heb hem gecontacteerd. Toen bleek dat Robert Bauval een reis door Egypte organiseerde waar Hancock te gast zou zijn en daar heb ik op ingetekend.
Ik vond het belangrijk om mijn film op te bouwen rond publieke figuren die mijn doelgroep (mensen die bewust (willen) leven) aanspreken. Hancock en Bauval verkochten samen ongeveer 50 miljoen boeken over de zoektocht naar de werkelijke oorsprong van de beschaving en de vele “onverklaarbare” mysteriën die de gevestigde wetenschap dikwijls links laat liggen.
Aanvankelijk was ik van plan een meer “wetenschappelijke” aanpak na te streven, maar heb dat idee laten varen om niet te vervallen in een “welles-nietes” patroon en om niet te moeten uitkomen op dooddoeners als “het is wetenschappelijk bewezen dat…”, want dit zijn het soort beweringen die mij in mijn zoektocht naar vrijheid niet vooruit helpen.
Ik kan je bijvoorbeeld met de hand op het hart zeggen dat ik heel erg van mijn dochter hou, maar geen enkel onderzoek kan dat wetenschappelijk bewijzen. Met de aanvaardde methodes van onze huidige wetenschap valt alles eenvoudigweg niet te bewijzen.’
De vertelstem klinkt zeer Amerikaans. Waarom ?
‘Omdat ze toebehoort aan een Amerikaan… ‘Freedom’ is een no-budget film dus kon ik me het niet permitteren een professionele stem te kiezen. Mijn eigen stem gebruiken was zeker geen optie omdat mijn Engels te Westvlaams klinkt.
Op reis in Egypte leerde ik Josh kennen. Hij is muzikant en heeft een studiootje thuis in New York. Het geluid van zijn stem kon volgens mij werken in de film en daarom heb ik gevraagd of hij de voice-over wilde doen. Bleek dat hij met zijn vrouw daags voordien had gepraat over het feit dat hij graag voice over voor films wilde doen als bijverdienste.
Hij was dus enthousiast en wilde het graag gratis voor me doen!’
Om het allemaal boeiend te houden, stop je er een deel animatie in. Dat animatiefiguurtje, Pallieter-Jocodus Mac Diesel, is eigenlijk een alter-ego voor jezelf, PJ Ardies. Waarom had je een alter-ego nodig?
‘De reden voor de animaties is niet zozeer het boeiend maken van de film, maar wel de aandacht trekken op het procesmatige. Het mannetje is duidelijk onderweg naar vrijheid en een dergelijk proces is moeilijk in beeld te brengen met interviews. Aanvankelijk gebruikte ik mezelf in de plaats van dat poppetje, maar na een tijd ging dat niet meer. Het personage in de film doorloopt een proces en bouwt steeds verder op wat hij “geleerd” heeft. Ik vond het heel arrogant om mezelf voor te stellen als iemand die het allemaal wist en had gedaan. Het enige wat de kijker dan moet doen om “vrij” te worden is mij volgen…? Dat kon echt niet de bedoeling zijn. Daarom heb ik een duidelijk fictief persoon gekozen. Aangezien ik niet kan tekenen heb ik een poppetje geanimeerd. Zijn naam lijkt wel verdacht op die van mij. Hij staat dus voor mijn idealen, voor wat ik zou willen. Hij is dus wel op mij geïnspireerd.’
Je hebt je job opgezegd om deze film te maken. Je bent uit het systeem gestapt. Maar wat doe je nu?
‘Tot eind juni 2013 wil ik de film verder promoten en verkopen. Het is mijn bedoeling om dan genoeg ruimte te hebben om aan het vervolg van ‘Freedom’ te beginnen. Het klinkt nogal drastisch om te zeggen dat ik uit het systeem gestapt ben. Eigenlijk doe ik wat elke zelfstandige ondernemer doet: mijn goesting volgen. Ik was al langer zelfstandig, maar werkte altijd in opdracht van anderen en ver van huis. Nu doe ik 100% mijn goesting en maak ook ruimte om te leven op de manier die ik wil. Op de buiten met een grote graad van zelfvoorziening.’
Gaan we nog films van je zien?
‘Ja dus. Hopelijk. Als goeie huisvader (dat is mijn bedoeling) wil ik eerst zeker zijn dat deze manier van werken genoeg opbrengt. Als ik daarin gerustgesteld ben begin ik aan film 2, waarvan het concept al klaar ligt. Wat daarna volgt weet ik nog niet. Veel zal afhangen van budget en goesting. Ik zou misschien wel een fictiefilm willen draaien. Of misschien wil ik een album opnemen. Ik maak al jaren muziek. Of iets anders… Mijn eigen vrije goesting.’
Hoe verspreid je je film?
Ik verspreid de film internationaal met een speciale aandacht voor de plaatselijke markt. De film is te koop op DVD (18€) en als digitale download of als digitale huurfilm. Eind 2012 heb ik 6 voorstellingen gegeven voor in totaal een 300 tal mensen. In 2013 wil ik die lijn doortrekken en wekelijks ergens te lande mijn werk gaan voorstellen. De DVD verkoop ik op voorstellingen en er is een groeiend aantal plaatsen waar de film te verkrijgen is. Op de website www.freedom-seeker.com is alle relevante info daaromtrent terug te vinden en op de facebook pagina www.facebook.com/freedomdocumentary bouw ik een relatie op met geïnteresseerden. Er is momenteel ook vraag voor vertoningen in Londen en in Canada… Ik heb bovendien een internet marketing bedrijf aangesproken om de online verkoop van de film te gaan stimuleren. Heel erg spannend allemaal!!
