FelixVanGroeningenCinevox

Felix Van Groeningen: “Dit is écht geen cheesy Hollywoodfilm”

Vandaag is het eindelijk zover. Nadat hij een maand geleden in de VS in première ging en inmiddels al getipt wordt voor de Oscars, is de nieuwste film van Felix Van Groeningen nu ook in onze zalen te bekijken. ‘Beautiful Boy’ is de naam, over een warme vader-zoonrelatie aangevreten door een hardnekkige drugsverslaving.

David Sheff is een man van middelbare leeftijd, schrijft over muziek en houdt zielsveel van zijn zoon. Nic Sheff is een opgroeiende kerel, schrijft graag poëzie en houdt zielsveel van zijn vader. Samen wonen ze vrijwel zorgeloos in een bemiddeld, maar progressief huishouden nabij San Francisco. Maar dan overkomt hen het onmogelijke: Nic is zwaar drugsverslaafd, en belandt in een razendsnel tempo van zijn eerste joint bij crystal meth. Wat volgt is een tien jaar lange periode van rehabs en relapses, van bijna-doodervaringen en familiale verzoening. Heftig.

Intussen is Nic al bijna negen jaar clean, en schreven zowel hij als zijn vader een huiveringwekkend, maar ook hartverwarmend boek over die periode. Redenen genoeg dus voor Brad Pitt en diens productiehuis Plan B om er een film van te maken, al leek dat project maar niet te vlotten. Er was een scenario, maar daar was niemand tevreden mee. Uiteindelijk stierf het project een stille dood. Totdat Pitt toevallig ‘The Broken Circle Breakdown’ te zien kreeg, de Oscargenomineerde film van Felix Van Groeningen. Van Groeningen mocht in Hollywood komen aandraven, en intussen is Brad Pitt “gewoon Brad”.

“Hij dacht dat ik de juiste man was voor het verhaal, en dat was ook zo”, herinnert Van Groeningen zich. “Ik las de boeken, ontmoette de mensen en dacht vrij snel: dit klopt. Ik had veel affiniteit met hun manier van leven, vanuit hoe ik zelf ben opgegroeid.” Intussen is hij weer in Vlaanderen, alwaar hij vader werd van zijn eigen ‘Beautiful Boy’ (de mama: actrice Charlotte Vandermeersch). Maar dan wel met een gigantisch avontuur erbij in de rugzak, waarover wij hem met plezier het hemd van het lijf vragen.

Felix, je eerste Hollywoodproject. Heb je de film kunnen maken die je wou maken?

Absoluut. Een wereldwijde release is natuurlijk heel spannend. De budgetten zijn groter, net als de kans dat het fout loopt. Zeker nu, want het was een vrij dure film. Het ontwikkelingsproces heeft veel voeten in de aarde gehad, en natuurlijk is er de machine errond. Je hebt minder controle. Al gaat dat meer over de release, over marketing. Maar wat de film betreft, zeker.

Ik heb best wat projecten geweigerd, om erbij te zijn in de ontwikkelingsfase en mee aan het scenario te schrijven. Dan is het moeilijker voor mensen errond om die controle af te pakken. Het is een ongelooflijk ontroerend verhaal geworden. Het was weer een lang montageproces, maar in alle versies voelde ik: er zit hier iets waanzinnig strafs, dat er misschien nog niet volledig uitkomt, maar ook niet kapot te krijgen is. Het hakt erin. Mensen die hem zien, leren anders kijken, erover babbelen. Dat is wat ‘The Broken Circle Breakdown’ ook deed. Ik waag mij aan zulke verhalen, omdat ik er beter van leer leven, meer pak op het leven krijg. Dus het was het allemaal waard.

(tekst gaat verder onder de foto)

De familie Sheff in de film

 

Je nam ook je eigen DOP én monteur mee naar Hollywood.

Ja, de kern van de filmmakers zijn ik, Ruben (Impens, cameraman) en Nico (Leunen, monteur). Maar in het Engels, met Amerikaanse acteurs (lacht). Ik ben blij dat ik niet in de val ben getrapt. Er zijn veel Europese regisseurs die daar iets slecht of onherkenbaar maken.  Dat je je afvaagt: waarom hebben die dat gemaakt?

Met Nico was het in eerste instantie niet gelukt. Met Ruben wel, dat was fantastisch en zeer belangrijk. We hebben vijf maanden samengewoond daar, samen de hele ploeg samengesteld. Ik had een partner. Ruben is ongelooflijk goed, we kennen elkaar al vijftien jaar en maakten al vijf films samen. Iedereen zag dat, er is een intimiteit tussen ons die belangrijk was voor die film. De montage ben ik begonnen zonder Nico, maar dan zat ik echt in de rats. Toen is hij toch nog kunnen afkomen, en hebben we er keihard aan gewerkt. Er is iets dat werkt aan mijn films, en Ruben en Nico maken daar deel van uit. Zonder hen zou er niet zoiets als de Felix-films zijn.

Past ‘Beautiful Boy’ in je oeuvre?

Absoluut. Elke film is altijd een beetje een reactie op de vorige. Zo was ‘Belgica’ zeker een reactie op ‘The Broken Circle Breakdown’. Dat was de meest klassieke film die ik tot dan toe gemaakt had. Met ‘Belgica’ wou ik iets dat meer uit mij kwam, iets wilder, jonger en vuiler. Het was geen bewerking, dus het moest niet zo binnen de lijntjes. Deze film is dan weer veel beheerster, en terug een adaptatie. Wel speelt hij met thema’s die vaak terugkomen in mijn films: een vader-zoon relatie, dynamiek binnen een familie, verslaving en jezelf verliezen. Hij speelt ook met tijd zoals ‘The Broken Circle Breakdown’ doet, en de muziek heeft opnieuw een grote rol gekregen. 

(tekst gaat verder onder de foto)

Timothée Chalamet in ‘Beautiful Boy’

 

‘Jezelf verliezen’ is dus een terugkerend thema in je films. Hoe komt dat?

Ik heb zelf ook wel wat geëxperimenteerd. Ik heb het geluk dat ik niet zoals Nic altijd de drang naar meer had, maar heb wel gezien wat daarin aantrekt. Tegelijk vind ik dat heel scary. Het is natuurlijk snel gebeurd. Ik heb een paar dichte vrienden zichzelf zien verliezen. Misschien dat de boeken van David en Nic Sheff daarom voor mij zo’n eyeopener waren: zelfs zo ne schone gast met zo’n goede, bemiddelde familie geraakt er nauwelijks vanaf. Ik heb van dichtbij mensen gezien die verslaafd waren, waarbij ik ook niet wist hoe ik hen kon helpen. De film toont dat daarop geen gemakkelijke antwoorden bestaan, maar het wel mogelijk is.

Nergens in de film geef je een reden voor de verslaving van Nic. Waarom?

Je ziet David zich wel afvragen vanwaar het komt. Was die scheiding wel goed voor hem? Had ik dat jointje met hem moeten roken? Als ouder van een verslaafde ga je daar sowieso door. Maar ik toon wel bewust dat dat niet dé oorzaak kan zijn. Het kan iedereen overkomen. Het is een mysterie, sommige mensen hebben dat gewoon. Als je dat rap herkent, kan je er misschien meer aan doen. Maar ook niet altijd. Sommigen moeten, zoals Nic, nog altijd door 15 relapses. Zélfs nadat hij al anderhalf jaar clean was. Dat is heel heftig geweest, 10 jaar aan een stuk. Hij had tien keer dood kunnen zijn.

De drugs komt best expliciet in beeld, onder andere wanneer Nic in het toilet een overdosis neemt.

Ja, maar wel enkel op kantelpunten. Ik wou geen sensatie, maar de drugs ook niet uit de weg gaan. Daarom komt het enkel als er iets in Nic verandert. Als hij subtiel hervalt, en een paar weken later alweer aan het spuiten is. Of later, wanneer hij zo lang clean is dat je echt hoopt dat hij het niet zal doen, maar dan doet hij het toch, en voelt hij zich supergoed. Wat scary is om zo af te beelden, want ik wil niemand triggeren. Maar mensen doen het wel, net omdat ze zich heel even zo goed voelen.

Ik wilde vooral dat je met Nic die dingen beleeft. Dat laatste beeld, waarin hij opnieuw hervalt, is ook het moment dat je samen met David moet accepteren dat dat Nic’s keuze is. Dat hij niet kan bepalen of zijn zoon sterft, of leeft. Dat overkwam mij zelfs in de montage: het was heel triest, maar ik moest daar oké mee zijn. Daarom duurt het zo lang, en is de muziek zo schoon.

Intermezzo: Felix Van Groeningen over de hoofdrolspelers (interview gaat verder onder de video)

De film is gebaseerd op twee lijvige boeken. Hoe pak je zoiets aan?

Ik wist dat het niet makkelijk zou worden. Ze hadden het allebei over hun volledige levens. Dus we moesten een periode van twintig jaar, van twee kanten bekeken, in één film te krijgen. Maar dat trok me er ook in aan. We moesten keuzes maken. Zeker niet alles van de boeken zit in de film. Maar de essentie wel. Of toch wat mij diep geraakt heeft. Eens iets mij echt diep raakt, is dat iets waar ik altijd naar kan terugkeren. En die boeken hebben dat gedaan.

Die twee standpunten waren voor mij ook het unieke eraan. Er bestaan niet veel verhalen van de mensen rondom een verslaafde, en als dat wel zo is, wordt enkel die kant verteld. Al van in begin wilde ik de vader in de hoofdrol, dat is een mythisch verhaal. Een vader die zijn zoon wil redden, iedereen kan zich dat inbeelden. Tegelijk moet je met de zoon meeleven, om te begrijpen waarom de vader voor hem blijft vechten.

Een waargebeurd, Hollywoodiaans drugsverhaal, dat kan al snel cheesy worden.

Het is inderdaad gevaarlijk omdat het plat kan worden, omdat er zoveel clichés rond zijn, het kan een boodschapfilm worden, tearjerkerij. Maar het is geen cheesy Hollywoodfilm, echt niet.  Daarvoor gaat hij te raar met tijd om, is hij te ongepolijst, te genuanceerd. En stijlmatig is het een maffere film dan de typische Hollywoodfilm.

Nico let daar ook sterk op. En zelfs de acteurs zeiden wel eens ‘sorry, dat ga ik echt niet zeggen.’ Soms hadden ze gelijk, soms ook niet. Want je moet wel blijven raken. Sowieso is het verhaal in de boeken heel authentiek, en geeft het een heftige inkijk in verslaving. Dat tastbaar maken, overstijgt het weekendfilmgehalte. Het toont ook de andere kant: de ouder. Die alles kan verstaan, maar niet verhelpen. Eigenlijk bouwt alles op naar het moment dat de vader zegt: ‘Sorry, ik kan u niet helpen.’

(tekst gaat verder onder de foto)

Felix Van Groeningen met de echte David en Nic Sheff

 

Hoe verliep de samenwerking met de echte Nic en David Sheff?

In het begin beangstigde het hen wel, maar ze hebben ons echt toegelaten in hun leven. We zijn met de kostuumploeg veel bij hen thuis geweest. Dat is een beetje raar natuurlijk: een filmploeg in je huis laten. Maar het zijn hele lieve mensen. Ze zijn erdoor geraakt. Ze zijn heel geëngageerd. Tot de dag van vandaag doen ze lezingen, proberen ze mensen te helpen. Ze willen het idee geven dat verslaving een ziekte is. Niet van niet willen, maar kunnen. Ik denk dat dat afstraalt op de film. Ook na de montage heb ik hen nog vaak gehoord en gezien.  Die zoon is iemand met wie ik vaak ging surfen in L.A.. We zijn goeie vrienden geworden.

Ligt je toekomst nu in L.A.?

Ik heb daar anderhalf jaar gezeten, maar ik ben niet verhuisd. Ik wil niet in dat systeem meedraaien daar. Want dan moet je misschien dingen gaan doen die je niet met volle goesting doet, of voor het geld. Ik weet nog niet wat ik hierna ga doen. Omdat het een grote stap was om deze film te maken. Ik heb zeker geen nood om vanaf nu al mijn films in Hollywood te maken. Ik heb ook zin om hier thuis nog films te maken. Ik moet verliefd worden op een idee, op een gevoel. Het zal zich wel uitwijzen of dat dan iets in het Nederlands of Engels. Of Frans. Of in het antwaaarps (lacht).

 

 

Check Also

“Probleemtiener” van de film ‘Skunk’ vraagt om aandacht voor jeugdhulp!

Productiehuis CZAR en het creatief bureau mortierbrigade lanceren een campagne om aandacht te vragen voor …