Cinevox Le cinéma vu par les belges
‘Boeken zijn onverfilmbaar’, zegt hij op een gegeven moment. En dan legt hij uit hoe je een boek moet verfilmen. Door vrijheid te nemen. Tom Lanoye heeft Hilde Van Mieghem alle vrijheid gegeven bij de verfilming van ‘Sprakeloos’. En is tegelijk voluit achter haar blijven staan. Ook al was het allemaal heel confronterend. Want eigenlijk gaat het om een biopic. Hilde Van Mieghem heeft van de schrijver echt een personage gemaakt. En Tom zag in Viviane De Muynck echt zijn moeder terug. Allemaal heel emotioneel en confronterend. Tom is fan van de film. En dat was hij al toen de verfilming nog volop aan de gang was en wij hem uitvoerig mochten ondervragen, in de schaduw van het kerkje van Oordegem, vlakbij het huis waar ‘Sprakeloos’ grotendeels werd ingeblikt. Hij zegt het zo mooi, hij zegt het met zoveel passie, met een onophoudelijke stroom van gedachten die hij in woorden giet waar een gewoon mens lang moet over nadenken. Zalig om hem te horen. We hebben zijn antwoorden in zeven blokjes opgesplitst. Dan kunt u Tom op eigen ritme tot u nemen. Dat het u moge smaken.
eerste clip : Tom Lanoye is blij dat zijn werk verfilmd wordt
Ik hou heel erg van film, ik ben niet het soort schrijver dat zich afsluit voor invloeden. Film is nog meer dromen dan literatuur. Veel mensen willen schrijver zijn. Het vervelende is dat je daarvoor boeken moet schrijven.Maar film spreekt nog veel meer tot de verbeelding. Op de ene of andere manier, als je kunt verfilmd worden met je werk, betekent dat iets meer. Dat is zuivere romantiek. Het is de eerste keer dat er iets autobiografisch van mij verfilmd wordt, maar dat is tegeijkertijd toch wel schrikken. De confrontatie is daar. En de minder prettige kanten van mezelf zowel als van mijn moeder zijn toch ook neergeschreven en komen zeker ook aan bod in de film. Het is niet alleen romantiek, het is ook confrontatie.
KLIK HIER om de volledige passage te zien
tweede clip : zelfs in ‘Sprakeloos’ zit er humor
“Je kan alleen maar echt gebroken worden als je eerste gelachen hebt. De echte tragedie is altijd ook op de rand van de komedie. Humor is een hysterische vorm van ernst. Dat komische moet er in zitten opdat je tot de kern doordringt.”
KLIK HIER om de volledige passage te zien
derde clip : waarom hij weinig naar de set ging
We spraken met Tom Lanoye op de set in Oordegem. De eerste en de enige keer dat hij zich daar vertoonde. En daar had hij goeie redenen voor. Hij wou Hilde Van Mieghem niet voor de voeten lopen, zei hij. Want anders ging hij zich toch maar bemoeien. Maar ook en vooral : “Het is confronterend. Het blijft een rare ervaring. Want het is toch wel allemaal heel persoonlijk. En zeker met Viviane De Muynck. Ik bewonder haar erg. Als ik de foto’s al zag, dan kwam het al heel erg dichtbij.”
KLIK HIER om de volledige passage te zien
Vierde clip : Blij met de ploeg die de film maakte
Dat een sterke vrouw de regisseur is van een film over een sterke vrouw, daar ben ik heel blij mee. Aldus Tom Lanoye. Blij ook dat Viviane De Muynck erbij is, maar ook Marie Vinck. En dat Halina Reijn zijn redactrice speelt, vindt hij ook alleen maar heerlijk. Eerst werd aan Ariane van Vliet gedacht, de vrouw van Koen De Graeve. ‘Het is een beetje een familiefeest’, aldus Lanoye. En zo laat hij ook nog de namen vallen van Hans Kesting en Frank Van Passel. Het werd al bij al weer een lange tocht, maar Lanoye genoot ervan.
KLIK HIER om de volledige passage te zien
Vijfde clip : over Stany, maar ook over het liefhebberstoneel
Tom Lanoye begint te praten over Stany Crets. Hij zegt : ‘Hij speelt mij, dat is misschien raarder voor mij dan voor hem.’ En dan begint hij de hele cast te overlopen en komt uit bij de vele liefhebbers. En dat de film eigenlijk een ode is aan het liefhebberstoneel. “Het past zo perfect bij de passie van mijn moeder voor het liefhebbertoneel.”
KLIK HIER om de volledige passage te zien
Zesde clip : je vaderland kan je verlaten, maar je moedertaal verliezen, dat is heel wreed
”Afasie, ik kende dat niet, dat is een beroerte hebben en in je spraakcentrum geraakt worden, en dan de mogelijkheid verliezen om te spreken, maar ook om taal te verstaan, dat is heel wreed. Maar voor een schrijver is het een dubbele schok. Omdat ik altijd zo overtuigd was van : je kunt reizen, je kunt ergens anders gaan wonen, je vaderland kan je verlaten, maar je moedertaal, daar ben je zo honderd procent van overtuigd, neen, die die moedertaal zien aftakelen in een zo expressieve vrouw die zo graag taal gebruikte, ik vond dat heel aangrijpend. Ik ben er nog altijd niet van hersteld. Mijn vader wou het boek zo graag wou lezen, maar ik kon het verhaal pas helemaal vertellen op het moment dat het afgerond was, na zijn overlijden.”
KLIK HIER om de hele passage te zien
Zevende clip : het boek is beter dan de film
“Boeken zijn onverfilmbaar, anders zouden het films zijn van bij aanvang. Maar ik heb wel al goeie verfilmingen gezien. Het is een autonoom iets, het heeft een eigen leven naast het boek. En het één moet het ander niet vervangen. Er zullen misschien ook wel mensen zijn die het boek gaan lezen nadat ze de film gezien hebben en die teleurgesteld zijn in het boek…. De intensiteit, die moet je vangen. Ik beklaag eigenlijk mensen uit de film. Een boek schrijven is zoveel simpeler. Je moet gewoon blijven zitten. En je moet alleen rekenschap afleggen tegenover jezelf. Film, daar komt zoveel meer bij kijken. Ook de chemie van de cast moet werken. Je hebt zoveel meer nodig. En je moet je vrijheid nemen. Ik heb die heel vaak zelf al genomen, want ik heb zelf al vaak andermans schrijfsels geadapteerd. Het slechtste dat zou kunnen gebeuren is dat men elke komma uit het boek op het scherm tracht te krijgen. Dan krijg je een slechte film. Nee, neem vrijheid. Wees op een respectvolle manier respectloos.”
KLIK HIER om de hele passage te zien
Zie ook :
