Nu uit op dvd : ‘BEYOND THE STEPPES’ van VANJA D’ALCANTARA

EEN FILM DIE IEDERE FILMLIEFHEBBER MOET GEZIEN HEBBEN

 

Hoe bekrompen en lui zijn we toch.  Onvoorstelbaar dat een film gewoon flopt omdat de namen die erachter zitten vreemd en onbekend klinken en omdat het verhaal zich afspeelt op plaatsen en in tijden waar wij niet meteen voeling mee lijken te hebben.  En toch.  En toch.  D’Alcantara. Vreemde naam hé.  Wist je dat de grootvader van Vanja D’Alcantara destijds nog burgemeester was van de gemeente Kaprijke en dat ditzelfde heerschap een tijdlang CVP-minister was?

 

VANJA D’ALCANTARA

 

Ze heeft wel degelijk Poolse roots, Vanja D’Alcantara.  Prachtige naam trouwens.  Mooie dame ook.  Een vrouw met inhoud.  Iemand die iets te vertellen heeft. We hadden haar in iedere talkshow op tv moeten zien, in alle radioprogramma’s, om met de nodige passie haar verhaal te vertellen.  Ze kan het.  Vertellen met passie.  In levende lijve en op het scherm.  Ze doet het ook in ‘Beyond the Steppes’, een film waarvan ze het fictieve verhaal heeft gebaseerd op tragische gebeurtenissen die haar grootmoeder heeft meegemaakt.

 

Vanja D’Alcanta studeerde eerst geschiedenis voor ze film ging studeren in Brussel.  In 2002 trok ze vervolgens naar New York om er scenario te studeren.  Na rondgereisd te hebben en meegewerkt te hebben aan commercials en kortfilms, trok ze in 2004 naar Spanje om er een documentaire te draaien in een Spaanse gevangenis, ‘La Tercera Vida’.

 

WAAR GEBEURDE FEITEN

Haar grootouders trouwden in het Polen van 1938.  Hun eerste kind werd geboren in 1939.  Twee maanden later brak de tweede wereldoorlog uit. Het koppel werd bruusk uiteen gerukt.  Als officier was haar grootvader verplicht om te gaan vechten.  Niet veel later werd hij gevangen genomen door de Russen. Haar grootmoeder werd samen met haar kind afgevoerd naar Siberië.   Tot daar volgt de film de waar gebeurde feiten. Daarna gaat het filmverhaal zijn eigen weg.  De grootouders van Vanja overleefden de feiten en vonden elkaar zeven jaar later terug in Congo.

 

We zien de Kazakse steppes in verschillende weertypes : bij zon,  bij mist, bij vorst – wanneer het vriest dat het kraakt – en bij sneeuw.  Toen ze vertrok om in het Oosten te gaan draaien, was het zeer de vraag of ze het weer zou krijgen waar ze van droomde om haar film te draaien.  Maar het lukte.  De Kazakse en Russische ploegen waar Vanja mee draaide, hadden een verklaring : ‘Je wilde mist, je hebt mist gekregen.  Je wilde sneeuw, je hebt sneeuw gekregen.  Dat is omdat je een goed mens bent, Vanja. Goeie mensen krijgen wat ze willen.’

 

RUBEN IMPENS EN AGNIESZKA GROCHOWSKA

Goeie mensen werken ook met goeie mensen.  Bijvoorbeeld D.O.P. Ruben Impens, bekend van zijn werk met Felix Van Groeningen, maar even goed de man achter de camera bij films als ‘Aanrijding in Moscou’ en ‘Code 37 – de film’.  Bij momenten lijkt hier een schilder aan het werk.  Die bovendien zijn hele palet mag bestrijken.  Wat hij doet met de weidse vlaktes van de Kazakse steppes, wat hij aanvangt met de besloten en donkere hokken van het werkkamp waar het hoofdpersonage terechtkomt.  Mist, sneeuw, zon… Het zijn weertypes die Ruben telkens toelaten om op een andere manier te toveren.  In de sfeerreportage die op de dvd staat, zie je met hoe weinig middelen en welke kleine ploeg er gedraaid werd.  Meteen nog maar eens het bewijs dat niet om de middelen gaat, maar om de visie.  En talent natuurlijk.  Het talent van Vanja, Ruben, maar ook Agnieszka Grochowska, onlangs nog zeer terecht bekroond als Beste Actrice in een hoofdrol, tijdens de Vlaamse Filmprijzen.  In een rol waarin voortdurend bikkelhard met vederzacht dient afgewisseld te worden, schittert de Poolse actrice in een vertolking die voor haar wellicht de lancering betekent van een internationale carrière.

 

MAAK RECHT WAT ONRECHT WAS

Wij hier bij Cinevox waren zeer opgetogen toen de jury van de Vlaamse Filmprijzen het onrecht enigszins rechtzette dat Vanja D’Alcantara en haar film ‘Beyond the Steppes’ bij de bioscooprelease was aangedaan.  De film van de Brusselse filmmaakster was verpulverd, kapotgemaakt door de grote machines die in de bioscopen worden losgelaten.  De commercie had haar prachtige kleinood aan flarden geschoten.  Maar met vier nominaties – waaronder voor beste film en beste actrice – schonken Peter Vanden Begin en zijn juryleden de film enig eerherstel.  Want het moge duidelijk wezen : dit is echt een goeie film.  Er waren andere recensenten voor ons die het zeiden en er waren gereputeerde festivals die met selecties en prijzen zeiden wat wij ook zeggen : Mis deze kans niet, bekijk de film! In Marrakech werd de film bekroond door een jury waar onder meer John Malkovich, Gael Garcia Bernal en Maggie Cheung deel van uitmaakten.  Als zij het zeggen, wie zijn wij dan om hen tegen te spreken?

We kunnen natuurlijk zeggen wat ons heeft geraakt.  En dat is niet alleen de fotografie.  Of de sterke vertolking van Agnieszka Grochowska, die zonder meer waarachtig is.  Haar taal mag dan helemaal niet op de onze lijken, je voelt wat ze voelt.  Je voelt de pijn.  Vanja D’Alcantara vermijdt alle mogelijke valkuilen.  Het is geen heroïsch epos geworden over de bovenmenselijke heldendaden van haar hoofdpersonage en ook van goedkope sentimentaliteit is er geen sprake.  Sober, mooi, intrigerend en meeslepend.  De toon zit gewoon goed.  Het verhaal boeit en de vertolkingen zijn sterk.  Geen overtollige verhaallijnen, geen verveling.  Iedere seconde draagt bij tot wat gezegd moet worden.   Dit is een Belgische film van internationaal niveau.

 

GRANITSA

 

Roots, ze doen wat met een mens.  Het was niet de eerste keer dat Vanja D’Alcantara in de richting van het Oosten trok.  In 2006 maakte ze al een kortfilm, ‘Granitsa’, waarvoor ze in Rusland de Transsiberian Express nam, samen met actrice Natali Broods, u welbekend van ‘Swooni’, ‘De Helaasheid der Dingen’ en ‘Anyway the Wind Blows’. Ook toen al was Ruben Impens de cameraman met dienst.  Een film over reizen en over hoe je in het moment leeft, wanneer je alleen in een omgeving komt die je niet kent.  Hoe je durft wat je anders misschien niet zult doen.  Je dromen waarmaakt.  Over de onmacht van een mens ook, wanneer  hij niet kan communiceren.  Vanja kan communiceren.  Ze zal ons met haar beelden nog veel moois vertellen.  Daar zijn wij zeker van.

O, en nog dit.  Na de uitreiking van de Vlaamse Filmprijzen hadden we ook nog een gesprek met Lieve Blancquaert, lid van de jury en in het echte leven fotografe en echtgenote van filmregisseur Nic Balthazar.  Ze bleek een groot fan van de film te zijn.  Kijk en luister zelf naar wat ze te zeggen had.  KLIK HIER VOOR LIEVE

En Charlotte Vandermeersch, die zelf genomineerd was voor haar rol in ‘Turquaze‘, was blij dat de prijs voor de beste actrice naar Agnieszka Grochowska gegaan was.  KLIK HIER VOOR CHARLOTTE

(op de foto : Vanja en Agnieszka met de Prijs van de Jury die ze wonnen op het Festival van Marrakech)

Check Also

Luc Vrydaghs over ‘Thank God For The Gift’!

In zijn documentairefilm ‘Thank God For The Gift’ gunt Luc Vrydaghs ons via een geweldige …