Özge Akarsu over Emine!

Op het Kortfilmfestival van Leuven worden dit jaar ook weer korte documentaires vertoond, één daarvan is Emine van Özge Akarsu.

Emine gaat over een vrouw die gedood is, maar het gaat niet specifiek over Emine Bulut zelf. Meer over genderrollen en hoe het voelt om een vrouw te zijn in Turkije. Als je daar opgegroeit, kom je de hele tijd oog in oog te staan met dat probleem.

Als je bang bent om in een donkere straat te lopen, voortdurend achter je controleert of iemand je volgt. Wanneer iemand je lastigvalt, alleen maar omdat je een vrouw bent, dan zit je mee in die bubbel.

Dat is niet enkel in Turkije zo, dat is een wereldwijd probleem. Wat is er dan specifiek aan de hand daar?

In Turkije zijn er veel femicides. Vrouwen worden gewoon vermoord door hun vriendjes, omdat ze bijvoorbeeld de breuk of scheiding niet accepteren. Dan nemen ze wraak en vallen ze gewoon aan.

De statistieken voor vrouwenmoord zijn vrij hoog op dit moment. We horen dit nieuws elke dag: een vrouw is dood, of een andere vrouw heeft geweld van haar partner moeten ondergaan.

En ze worden niet gestraft?

Het rechtssysteem is ook een deel van het probleem, dat is ook patriarchaal. De mannen zijn niet bang om straffen te krijgen vanwege hun acties, dus het gaat gewoon door zoals het is.

Vandaag de dag is er al wel veel meer activisme, om die patronen te doorbreken. Nu zijn we meer onze stem aan het verheffen, tegen genderrollen en geweld naar vrouwen. De mensen zwijgen niet meer.

Dus deze film is jouw manier om niet te zwijgen?

Ja, eigenlijk wel. Ik ben opgegroeid in Turkije, dus ik zit ook in die bubbel. De film is echt persoonlijk voor mij, als vrouw vertel ik ook veel over mijn ervaringen.

Nadat ik naar België verhuisd ben, begon ik die dingen op te merken. Zoals op straat lopen en de hele tijd bang zijn dat iemand je gaat verkrachten. Het zijn instincten om je bewust te zijn van de gevaren, je lichaam raakt daaraan gewend.

Is het een soort trauma?

Ja, al die acties, zoals het nemen van een taxi in het midden van de nacht en doen alsof je aan de telefoon bent met je broer of je vader: “Hey, ik kom naar huis”, terwijl dat niet zo is. Je doet dit gewoon om jezelf veilig te stellen, zodat iemand weet dat je praat en die je niets kan aandoen.

Ik heb nu vijf jaar in België gewoond en begon op te merken wat ik allemaal deed om mezelf te beschermen. In Turkije heb ik deze vragen nooit aan mezelf gesteld: “Wanneer ben je zo begonnen? Wanneer had je voor het eerst het gevoel dat je een vrouw bent en daarom recht hebt op discriminatie?”

Omdat ik het geluk heb nu om in het buitenland te kunnen wonen, weet ik dat al die inspanningen niet normaal zijn. En nu wil ik dit ook aan andere vrouwen in Turkije vertellen.

Om ze te versterken?

Ja, maar ook voor de mannen denk ik. Wij moeten ons bewust zijn van het systeem waarin we als vrouw leven, maar de man moet zich er ook van bewust zijn dat dit een probleem is.

Mijn broer heeft de film gezien en hij was zeer emotioneel.

Is het gevaarlijk voor je om deze film te maken?

Nee, ik denk ook dat ik zulke films zal blijven maken om mensen oncomfortabel te doen voelen. En ik probeer natuurlijk ook solidariteit te creëren: “Ik begrijp u, we delen elkaars pijn”. Als we het hebben over Emine Bulut, hebben we het ook over een andere vrouw.

Is dit een thema dat je gaat gebruiken in al je films?

Ik denk het niet, maar de manier waarop ik films maak is wel heel de tijd persoonlijk voor mij. Het moet mijn hart raken.

Beeld uit een vorige kortfilm: Being with the other

Het is nu een documentaire, maar er zit ook animatie in, is dat een vorm die je wil behouden?

Ik studeer eigenlijk animatie, maar ik zoek altijd naar een meer complexe vorm. Ik ben geïnteresseerd in het gebruik van animatie, maar vind het ook erg leuk om een camera te gebruiken.

Ik denk dat de visuals waarmee je een verhaal vertelt, afhangen van de inhoud van de film. Als ik het gevoel heb: dit is waar ik een film over wil doen, dan begin ik te denken over wat ik nodig heb.

Ik ben nu bezig met een film over een Turkse schrijver en dat is geen documentaire, het wordt iets experimenteel. Ik werk met de teksten waarin hij over zijn angsten praat en zo probeer ik de mijne aan te raken. Hij schrijft bijvoorbeeld over bang zijn om te sterven en dan probeer ik uit te vinden hoe ik dit visueel kan uitdrukken.

Waar ben jij bang voor?

Ik ben een vrij angstig persoon, ik denk dat ik bang ben om te leven. Ik ben bang voor de toekomst. Ik ben een beetje bang voor het verleden.

Is film een manier om je angsten weg te stoppen, zoals tekenen ook therapeutisch kan zijn?

Dat is hoe ik begonnen ben met schilderen en tekenen, dat is eigenlijk mijn achtergrond. Ik moest een vorm vinden om uit mezelf te komen. Dit was mijn eerste stap naar beeldende kunst.

Maar ik denk niet echt aan hoe ik me op dat moment voel, als ik een film maak. Ik heb dan gewoon een soort energie waar ik moet uit zien te komen, het maken van films helpt me veel. Ik wil niet per se de hele tijd persoonlijke films maken, maar iets in het verhaal moet me raken.

Hopelijk raakt het ook andere mensen.

Ja, ik ben echt blij dat meer mensen de film zullen zien en het verhaal zullen horen. Dat meer mensen het zullen voelen, dat is het belangrijkste voor mij.

Zondag om 16u kan je Emine hier te bekijken, samen met zeven andere documentaires.

Check Also

Luc Vrydaghs over ‘Thank God For The Gift’!

In zijn documentairefilm ‘Thank God For The Gift’ gunt Luc Vrydaghs ons via een geweldige …