Cinevox Le cinéma vu par les belges
Gisteren zijn in de Vooruit in Gent de Ultimas uitgereikt. Dat bericht hadden we vooraf ook doorgekregen. En schandelijk genegeerd. Of het een brouwerij was die prijzen uitreikte, of een merk voor producten die een vlotte stoelgang garandeerden, was ons niet meteen duidelijk, maar het bericht kon niet meteen onze aandacht vatten. En zo misten we verdomme de uitreiking van de Vlaamse cultuurprijzen. Maar goed, ze zijn uitgereikt en wanneer we een vlugge blik op de winnaars werpen, merken we dat ze voor een groot deel goed terechtgekomen zijn. De Ultimas… Je hoort er ‘ultiem’ in. Een oef, een eindelijk… En dat gaat op voor verschillende van die winnaars : Jeroen Olyslaeghers ziet lijkt met de dag meer op Jo De Meyere in een gastrolletje in ‘Keromar’ maar schrijven kan de man. En dat Raf Simons iets kan met mode, ook dat was al langer duidelijk. In filmland tenslotte zullen er weinigen zijn die zouden tegenspreken dat Pieter-Jan De Pue talent in overvloed heeft. En bovendien is hij een geweldige durver en een doordrijver. Kortom, een man met een grootse toekomst. En eindelijk heeft hij die grote prijs beet.
Meer dan één langspeeldocumentaire, ‘The Land of the Enlightened’, had De Pue niet nodig om dat te bewijzen. Hoewel, zijn film is veel meer. Het is een hybridefilm geworden die half fictie, half documentaire is. Aangrijpend, schokkend en tegelijk prachtig om naar te kijken.
Eigenlijk zijn de Ultimas de grote oefprijzen. Zoals in ‘Oef, eindelijk…’
Bommen ontploften, kogels knalden en sommige van zijn medewerkers werden gefolterd. Zelf belandde hij in de gevangenis en talloze keer moest hij vluchten. Materiaal werd in beslag genomen en kapot geslagen. Maar De Pue bleef teruggaan. Hij moest en zou het verhaal vertellen van mensen die in een land waar hun toekomst constant aan stukken geschoten wordt, door telkens weer andere partijen, met alle mogelijke menselijke en onmenselijke middelen, een leven trachten uit te bouwen. Een leven dat je niemand toewenst.
‘The Land of the Enlightened’ valt ook op door zijn hybride vorm, het is geen fictie en geen docu, in de eerste plaats is het cinema.
Dit is het motivatie van de commissie die Ultima aan de jonge filmmaker toewees. De titel van de film wordt in de hele motivatie wel de hele tijd verkeerd gespeld — het is ‘The Enlightened’ en niet ‘The Enlighted’ — en we zijn dan ook zo vrij geweest om die aan te passen. Voor de rest is geen woord in het verslag gewijzigd.
De voorbije 7 jaar werkte Pieter-Jan De Pue gestaag aan een indrukwekkend debuut: ‘The Land of the Enlightened’.
Ontstaan vanuit een passie, in de marge, groeide ‘The Land of the Enlightened’ doorheen zijn maakproces uit tot een monumentale film. Monumentaal in zijn opzet, zijn locaties, zijn thema maar vooral ook in zijn denken. Hoe maak je een film over zo’n groots thema als de oorlog in Afghanistan? ‘The Land of the Enlightened’ werd een film waarin de oorlog bijna tot voetnoot wordt maar die tegelijk iets zegt over élke oorlog. Dit is een filmmaker die de gevaren niet schuwt en erin slaagde de valkuilen die dit soort films met zich meebrengen te omzeilen.
‘The Land of the Enlightened’ valt ook op door zijn hybride vorm, het is geen fictie en geen docu, in de eerste plaats is het cinema. Net zoals zijn korte film “O”, is dit duidelijk een film met een eigen signatuur, gezien door de lens van een fotograaf.
Pieter-Jan De Pue is een maker met vechtlust en moed, die zich 100% engageert. Hij leefde zich lang in ter plaatste, leerde het lokale dialect en bleef naar Afghanistan terugkeren, zelfs met risico op eigen leven. Door zijn engagement en eindeloos geduld wist hij mensen rondom zich voor een lange periode te enthousiasmeren: zijn team, zijn producenten, zijn personages maar ook het publiek, festivalprogrammatoren en distributeurs.
Met een indrukwekkende film, reed hij vervolgens ook een indrukwekkend parcours. Na de wereldpremières op grote internationale festivals als Sundance en Rotterdam, vergezelde hij zijn film een jaar lang van festival naar festival in alle uithoeken van de wereld. Om vervolgens de film terug te brengen naar zijn hoofdpersonage Gholam Nasir en zijn gang kinderen met een openlucht screening in de bergen van Wakhan, Afghanistan.
Deze Ultima looft Pieter-Jans passie, zijn doorzettingsvermogen en compromisloze standvastigheid, zijn engagement en zijn generositeit. Zonder passionele makers, geen filmindustrie.
In 2016 greep Pieter-Jan De Pue geregeld naast de grote prijzen (European Film Awards, de Ensor voor beste documentaire, Magritte voor beste Vlaamse Film). Met deze Ultima wordt zijn werk uiteindelijk ook in België beloond. De Pue staat vandaag aan het begin van een beloftevolle, internationale carrière. Deze prijs wil een aanmoediging zijn om met een volgende film een even ambitieus en indrukwekkend parcours af te leggen.
Klik hier om onze bespreking te zien die verscheen toen de film uitkwam
Bart Van Langendonck van Savage Film (‘D’Ardennen’, ‘Galloping Mind’, ‘Rundskop’) is de producent van ‘The Land of the Enlightened’. De film kon rekenen op steun van het VAF.
De film is intussen uit op dvd bij Dalton
